Stilte verbindt
Bij de voorbereiding van de landelijke stiltedag herinnerde ik me een uitspraak van filosoof Hans Achterhuis: ‘Individualisme is het eind van een ontwikkeling, niet het begin van een samenleving’. En samenleven is verbinden, het verband zien tussen jouw welbevinden en dat van mij bijvoorbeeld. Stilte verbindt is het thema van deze dag.
Sinds ‘de verlichting’ staat individualiteit, jezelf in vrijheid kunnen ontwikkelen, centraal in onze cultuur. Het is een groot goed, maar het is niet het enige…
De extreem doorgevoerde vorm van individualiteit kan je misschien is ego noemen. Je individualiteit realiseren kan dan schreeuwen worden: ‘als ik maar gehoord word, besta ik’. Schreeuwen, het tegenovergestelde van stilte…
John Tavener zei: Met de renaissance kwam ego in de muziek, daarvan beleven we nu de grens. Vóór die
tijd was alle muziek religieus’
Anders gezegd: muziek, kunst, had een directe functie in zingeving, cultuur en samenleving. Mathieu
Ricard, signaleert in ‘de monnik en de filosoof’ ook het verschil tussen hedendaagse individuele kunst in
het westen en de maatschappelijke/spirituele kunst in Azië.
Individuele ontwikkeling vraagt om ruimte krijgen, gezien en gehoord worden., desnoods schreeuwend. Als Persoonlijkheid, Ego, Individu de norm is, wordt het vanzelfsprekend belangrijk je te doen gelden. En in Drukte, Activiteit, desnoods Schreeuwend doe je je gelden. En als je je niet laat gelden ‘Ben ‘ je niet – in stilte besta je niet…
Gezien en gehoord worden leiden nog niet tot een samenleving. Drukte, activiteit en geschreeuw maken dat je ‘uitzendt’ en niet ‘ontvangt’. Er is geen ruimte om de buitenwereld te laten binnen komen.
Samenleven vraagt om ruimte bieden en luisteren. En luisteren doe je als je stil bent, stilte verbindt.
Drukte is het criterium geworden en daarmee is stilte onbekend: geen film, tv, discussie, muziek, gelijk of ongelijk, geen oordeel, mening en afleiding.
Stilte brengt heel andere zaken:
* Ruimte voor wat zich voordoet op het moment zelf.
* Ruimte om te luisteren. Het maakt je ontvankelijk voor de andere en het andere.
*Verbroedering: samen stil zijn en staren in het vuur, het zelfde waarnemen, elkaars aanwezigheid voelen.
*Stil zijn in de natuur maakt de beleving intenser geluid, geur, beelden…
*Stilte geeft ruimte aan vragen en gedachten: ze borrelen op.
Daarmee leren omgaan is voor mij een sleutel in het leven geworden.
Leven met vragen –geen antwoorden. Gedachten zien opkomen en voorbijgaan.
Gaande weg lukt het me beter, met stilte als bron. Stilte alleen: als ‘wonen bij jezelf’. Stilte samen: verbonden zijn in stilte.
Stil zijn met mensen om je heen, in een rustige veilige omgeving. Nieuw is het niet, er zijn situaties in onze cultuur waar de kracht van stilte gebruikt wordt. Bij herdenkingen bijvoorbeeld, of het afscheid van een familielid of vriend. Een paar minuten stilte doet vaak meer dan een speech. Denk aan hoe je kunt stilvallen van verwondering over schoonheid van een schilderij, de natuur, een ander mens… Nee, nieuw is het niet, maar ik merk dat ik het wel vergeet zo nu en dan…
We zoeken, vinden en vergeten weer. Zo gaan we onze levensweg. Gaandeweg ontdekken we dat ons pad geen bestemming heeft maar bestemming is (Hans Korteweg).
Het is goed momenten te creëren die ons doen herinneren aan wat belangrijk voor ons kan zijn, bijvoorbeeld: Stilte. We hopen van harte daaraan een bijdrage te leveren!
Jan Weeda, www.nieuwTij.nl