*Vreugde, bron van Energie.
Het gras zal altijd groener zijn… Wel eens gezien dat de weide die uit de verte zo groen leek nu je er eenmaal bent ook dorre en kale plekken heeft, net als het veld waar je vandaan kwam? Het gras aan de andere kant van de heuvel is alleen maar groener omdat je met een andere blik kijkt dan naar je eigen grasveld. En zo verlies je het genoegen van je eigen gazon… Het is niet wat het lijkt maar hoe je het bekijkt.
Dat te weten is eigenlijk genoeg, het maakt ruimte voor vreugde: een heerlijk voedend gevoel. Het geeft energie, zoals warme zomerse dagen dat soms vanzelf al doen. Het belang van vreugde is de energie die het geeft. Inzicht in belemmeringen en in bronnen van vreugde maakt steeds opnieuw mogelijk vreugde te vinden en aan te spreken, en zo energie op te doen. Is het zo dat vreugde energie geeft, depressie doet het tegenovergestelde.
Depressie is een stemming die energie neemt, die je passief maakt. Je verliest de zin in- en van- je bestaan. Het is niet zozeer dat het leven intrinsiek zin heeft, het is simpel zo dat we zelf zin nodig hebben om niet te verdwalen in het automatisch patroon van gedachten. We hebben zin nodig en we kunnen die zelf vormgeven. En daarbij is het gevoel van vreugde behulpzaam: weten wat je blij maakt.
Wat is het eigenlijk dat onze ervaring in eerste instantie stuurt?
Belemmeringen.
De ervaring van wat we meemaken wordt in eerste instantie automatisch gestuurd door 2 factoren.
De eerste is eigenlijk een prachtige rijkdom, een compositie van zintuiglijke ervaringen: Zien, Horen, Ruiken, Proeven, Aanraken, Denken. Automatisch zoekt het denken in de kaartenbak van je geheugen naar referenties, concepten. Zo wordt de ervaring gekoppeld aan het verleden, de veiligheid van het bekende. En daarmee is de belemmering gelegd om dat wat werkelijk is, hier en nu, vrij in alle pracht te ervaren. Het is de werking van het survivalmechanisme dat ook direct classificeert in goed en slecht.
De tweede factor is ‘de discrepantiemonitor’, de automatische vergelijking van wat zich voordoet met hoe het zou moeten zijn, met dat wat beter zou kunnen.
Het gras is altijd groener aan de andere kant van de heuvel… Totdat je aan die andere kant bent blijft die indruk bestaan, zoals hiervoor beschreven.
Met gitaar, zingend stond ik in de Hinthamerstraat in Den Bosch. Af en toe wierp ik een blik naar het begin van de straat. ‘Daar is het veel drukker, dat is pas een goede plek!’, dacht ik. Toen ik me uiteindelijk verplaatste ontdekte ik dat het simpel een perspectivische vertekening was: ook dáár vielen gaten in de mensenmenigte, die waren echter op afstand niet zichtbaar.
Denken en iets willen bereiken (begeerte) of iets willen vasthouden (gehechtheid) gaan nu eenmaal samen.
Deze twee automatismen verhinderen je om dat wat je meemaakt met verwondering, vrij en open, met al je zintuigen te ervaren. Het sleutelwoord in beide belemmeringen is ‘vergelijken’. Inzicht maakt dat je het automatisme van vergelijken met eerdere ervaringen of met dat wat ‘beter’ zou moeten herkent. Het geeft je de ruimte er naar te glimlachen en ze te laten voor wat ze zijn: automatismen die je niet hoeven te bepalen. Vrij van ‘ons archief van eerdere ervaringen en concepten’ en het patroon van begeerte en gehechtheid, ontstaat als vanzelf ruimte om met al je zintuigen de volledigheid van dit moment te beleven. Zo zijn we parachutist in het leven.
Behulpzame bronnen en vermogens.
Met dit inzicht van de werking van het denken heb je een belangrijke sleutel… kwestie van je die herinneren en af en toe omdraaien. Dat dat nodig blijft is een gegeven. Het is het gevolg van de automatische patronen in ons denken die steeds als eerste worden aangesproken in reactie op wat zich voordoet. Het is bijvoorbeeld weten dat, als je je schaduw ziet, je je alleen hoeft om te draaien om de zon op je gezicht te voelen. Handelen naar dit inzicht, handelen verbinden met wat je weet is een teken van wijsheid.
Zodra we bemerken dat we aan het dwalen zijn in de twee genoemde aspecten kunnen we wakker kijken met hulp van 5 vermogens:
1.inzicht, waarin het kennen van de 2 belemmeringen en de volgende 4 vermogens samenkomen.
2.vertrouwen, vertrouwen in jezelf, vertrouwen dat je je weg vindt met wat je meemaakt.
3.toewijding, als je wordt afgeleid of meegenomen terugkeren naar wat je weet dat goed doet.
4.aandacht, mindfulness, gerichte aandacht, hier en nu, zonder oordeel.
5.concentratie, interesse, diep kijken naar wat zich afspeelt zonder je ermee te identificeren.
Tenslotte is het behulpzaam te benoemen welke bronnen van vreugde je voor je zelf kent.
Voor mijzelf zijn dat bijvoorbeeld schoonheid en vrede. De 5 vermogens helpen je om deze bronnen aan te spreken, ook of juist op momenten dat je de vreugde mist.
Zo geven we grond aan vreugde, zo voeden we stabiele vreugde. Zo ook leven we de wederkerigheid: als je vreugde voelt geeft dat energie en als je energie geeft, ergens aandacht aangeeft, brengt dat vreugde.
Leven in vreugde is een cadeau aan jezelf en misschien een zegen voor je omgeving.
OEFENINGEN + VRAGEN:
1.Wandel met al je zintuigen open: wat is er waar te nemen met ogen, neus, oren, tong, huid en gedachten?
Welke automatismen worden aangewakkerd, welke herinneringen haal je uit je ‘kaartenbak’?
2.Welke bronnen van vreugde ken je?
3.Beschrijf een blij moment en je ervaring daarbij zintuiglijk, emotioneel en fysiek.
Welke bronnen werden aangeraakt op dat moment?
4.Welk gras is groener, waar is het beter? Is het werkelijk zo?
Kun je zijn met het verlangen naar ‘beter’ tegelijkertijd tevreden zijn met nu, niet gehecht wel gemotiveerd?
Verder lezen over de vermogens kan ook in de volgende blogs:
Vertrouwen en Wijsheid, Dankbaarheid, Gehechtheid en Begeerte, De Zin van Leven, Over Oordelen, Waarnemen en Inzicht.
contact: janweeda@hetnet.nl
Als de samenvatting van deze lezing inspireert en elders bij kan dragen: fijn als je het deelt. Het helpt ons in ons werk als je dan de bron -onze site en blogs- vermeldt.
Foto ‘s:
1. De kale plekken in de verte zie je niet zoals dichtbij. Steve.Pixabay.
2. Vrij als een parachutist ervaren wat zich voordoet. Blende 12.Pixabay