There’s a crack in Everything.
(korte samenvatting in een nieuwsbrief)
‘There’s a crack in everything, that’s where the light gets in.’ zong Leonard Cohen. Onze natuurlijke drang echter verlangt perfectie, houdt vast aan de vorm die we hebben gegeven aan onze wereld, aan dingen om ons heen, aan de vorm die we hebben gegeven aan ons leven…
Met alles wat in ons is werken we aan een perfect leven, een perfect en blijvend geluk, voorbijgaand aan het feit dat we altijd worden ingehaald door de tijd, ingehaald door vergankelijkheid.
De Wijsheid van Imperfectie.
Het is levenskunst en oefening om de schoonheid van imperfectie, vergankelijkheid en veranderlijkheid te gaan zien. De Japanse cultuur kent hiervoor het begrip Wabi Sabi, het inspireert te komen tot aanvaarden, waarderen en vieren van de natuurlijke cyclus van groei, verval en dood, om zo de schoonheid van éénvoud en pretentieloosheid te ontdekken. Anders gezegd: de werkelijkheid is niet imperfect, ze is goed noch slecht, perfect noch imperfect: ze is zoals ze is, en ze is beweeglijk en voorbijgaand. Ze wordt slechts als imperfect ervaren door onze gehechtheid aan een beeld, beelden van hoe het was, hoe we het willen en hoe het altijd zou moeten zijn en blijven. De schoonheid van imperfectie, kwetsbaarheid en vergankelijkheid wordt in de Japanse kunstvorm Kintsugi tot uitdrukking gebracht door het herstellen van gebroken keramiek met goud, de schoonheid van de breuk…
De menselijke natuur echter neigt tot wegkijken van dorre bladeren, van tekenen van onomkeerbare van vergankelijkheid, van het dorre dode blad. En zo ontnemen we onszelf de schoonheid te ontdekken in eindigheid van individueel, voorbijgaand en zichtbaar leven, en de bijdrage daarvan aan het blijvende en voortgaande leven, zoals het dorre blad de humus vormt, de voeding, voor nieuw leven. We verblijven in het automatisme van begeerte en vasthouden, het automatisme van weerstand tegen afscheid en verandering. We verliezen ons in verlangen naar een constant van geluk. Een hopeloze zaak natuurlijk… en onderweg naar innerlijke vrede is het een grote blokkade.
We boetseren aan ons leven, ontwikkelen, groeien, en geven het vorm tot in de perfectie om die vervolgens te verdedigen en willen vasthouden voor altijd. Wat het beeld van ons leven, van ons geluk ook is, wat de vorm ook is, als vanzelf breekt het enig moment.
Onbestendigheid, oncontroleerbaarheid en onvoldaanheid zijn kenmerken van het bestaan die maken dat wat we vastzetten in een overtuiging of beeld van hoe het leven of ons geluk er uit moet zien slechts een beperkte houdbaarheidsdatum kennen… Niet ‘het leven’ barst, maar
ons beeld, ons concept barst. Er gaat een streep door de illusie dat alles blijft zoals het is.
Nee, het leven gaat niet stuk, het valt niet uit één, het breekt open, het krijgt licht en ruimte voor verandering. Verandering die inherent is aan het leven. ‘There’s a crack in everything, that’s where the light comes in’, en that’s where the life begins, denk aan het kuiken dat de eierschaal breekt om naar buiten te komen -de wereld in. Het breken doet pijn, maar de breuk maakt open voor licht, groei, bloei, voor leven.
In goed gezelschap…
De breekbaarheid van het leven, de vergankelijkheid en de voorbijgaande aard der ‘dingen’ is als inspiratie, thema en les op meerdere manieren belicht terug te vinden in veel zingevingstradities.
Wabi-sabi, nauw verbonden met Tao werd al aangehaald. In een dichtregel van Islamitisch mysticus Rumi lezen we ‘De wond is de plek waar het licht binnenkomt’. Gezeten onder de Bodhiboom kwam de Boeddha tot de wijsheid van- en verzoening met imperfectie van het bestaan. In boeddhistische geschriften vinden we nieuw leven beschreven dat opbloeit in de vruchtbaarheid die de humus van vergankelijkheid voortbrengt korst samengevat in ‘no Mud no Lotus’. In het mystieke christendom is de bevrijding van lijden en de bevrijding van de dood een uitnodiging je te verbinden met ‘de zee van voortgaand leven’, waar we als individuen deel van zijn.
Dat is eveneens terug te vinden in het- uit het Hindoeïsme afkomstige- begrip Non-dualiteit: we zijn een niet te scheiden deel van het leven, we zijn een golfje en de zee. Tegelijkertijd bestaan tegenstellingen door ze beiden te herkennen: geen schaduw zonder licht.
En dat brengt ons terug bij de uitnodiging om ‘the crack’ in onze beelden en verwachtingen te aanvaarden, als onderdeel van het bestaan -om benieuwd en in verwondering te zien wat er uit kan ontstaan. Blijkbaar verkeren we in goed gezelschap met dit thema, een thema dat mensen al eeuwen bezighoudt.
‘There’s a crack in everything…’ Het is de wijsheid en de schoonheid van imperfectie. In de barst, het openbreken, ligt het loslaten van wat je dacht dat blijvend was. Met het stoppen van vechten tegen vergankelijkheid wordt het leven toegelaten.
Met de pijn van achterlaten wat voorbij is, is er ruimte voor verwondering over het nieuwe, het licht dat binnen komt. Als we het willen toelaten zijn juist de momenten van breken, hoe pijnlijk soms ook, momenten van schoonheid, liefde en verbinding… En dat laat zich alleen ervaren voorbij de weerstand en verdoving, ontvankelijk voor het onverwachte en ongedachte.
De oefening is de angst voor verandering en voor afscheid te gaan zien, ons niet te laten vangen in een hopeloze begeerte van- en gehechtheid aan de illusie van een constant geluk. Verandering is immers het leven. Het leven beweegt tussen aangenaam en onaangenaam. Het is het een en het ander. Vrede ken je door de strijd te ervaren, zonder je te verliezen in het gevecht. Uiteindelijk is er geen keuze, slechts de uitnodiging mee te bewegen…
Pijn is de prijs van liefde, verdriet de prijs van geluk… bloei ontstaat in de humus van vergankelijkheid, uit de modder groeit en bloeit de lotus…
Klik hier voor het beeldverhaal bij deze lezing.
Als de samenvatting van deze lezing inspireert en elders bij kan dragen: fijn als je het deelt. Het helpt ons in ons werk als je dan de bron -onze site en blogs- vermeldt. contact: janweeda@hetnet.nl
Foto 1: Dor blad, voedsel voor nieuw leven JW
Foto 2: Bloei in de barst, Pixabay
Foto 3: No Mud no Lotus, Pixabay.