over leraren en lerend leven…*
Mijn leraren… over de bevrijding van lerend leven. *
In een 1 op 1 gesprek met een leraar die ik volg, val ik soms stil met een gevoel van met de mond vol tanden te zitten… Dat geeft me eigenlijk wel vertrouwen…
Hij weet snaren te raken, laat me blinde vlekken zien met zijn vragen.
Hij geeft me voedsel om stil te staan bij wat ik -zinloos natuurlijk- vast probeer te houden, voedsel om opnieuw stil te staan bij mijn overtuigingen en concepten. Het verbaast me ook dat thema’s als ‘vasthouden’ en ‘overtuiging’ soms in een nieuwe vorm weer de kop op steken, ik oefen ondertussen te glimlachen naar die hardnekkigheden. Zo voelt de grond onder mijn voeten steeds steviger, groeit mijn vertrouwen, dat wel.
Zo vroeg hij laatst: ‘Wie was eigenlijk jouw leraar?’. Het is een vraag die ik vaker krijg, ook van deelnemers in trainingen en retraites hier. In eerste instantie zit ik ook dan soms met de mond vol tanden: ik realiseer me op zo’n moment dat het antwoord op die vraag zo groot is dat het zich niet zomaar laat verwoorden. Ook realiseer ik me dat ik eigenlijk zelf pas leraar durfde zijn nadat me duidelijk werd dat ik zelf blijvend leerling ben. Maar goed: uiteindelijk volgt er dan toch een antwoord…:
In het begin van mijn beoefeningen was Tenzin Gyatso, de 14e Dalai Lama, mijn leraar. Ik maakte maar 1x een bijeenkomst met hem mee, maar zijn geest en die van de vele mensen die in zijn geest onderwijzen zijn voor mij een openbaring geweest. Gevoelig als ik ben voor taal, voor woorden bestudeerde ik veel van zijn geschriften en vond en vind die uitermate behulpzaam. De manier waarop vervolgens Thich Nhat Hanh het boeddhisme en mindfulness toegankelijk maakte, in heldere, aardse taal, is voor mij een even grote inspiratiebron. Ook hij, met degenen die in zijn geest werken, is voor mij een belangrijk leraar. Op het moment van dit her-schrijven volgen Lieve en ik een opleiding bij leraar Cuong Lu, boeddhistische psychologie in de zen traditie.
Naast deze grote inspiratoren waren en zijn er velen die mij inspireren en de weg wijzen, velen in vele tradities, scholen en vanuit diverse voedingsbronnen: gnostiek, soefisme, antroposofie, cognitieve therapie, leraren als Stephen Covey, Jon Kabat Zinn, grote mannen en vrouwen in onze wereld als Ghandi en Mandela… en niet te vergeten de benedictijn Anselm Grün die me wees op 3 herkenbare inspiratiebronnen: stilte, natuur en het woord. Steeds weer opvallend dat er zoveel raakvlakken zijn te vinden in al deze scholen en stromingen.
Soms hongerig, dan weer eerder nieuwsgierig volgde ik opleidingen, retraites, cursussen…Het boeddhisme is daarbij inmiddels als een vertrouwde basis gaan voelen, waarbij ik nieuwsgierig blijf naar alles wat op mijn pad komt zonder wat dan ook te willen uitsluiten. Zo volgde ik, opnieuw samen met Lieve, opleidingen van de Oneness-university in India.
Ook waren er leraren die mij uiteindelijk teleurstelden… dat had niet zoveel met hen te maken. Eerder was dat het gevolg van het feit dat ik ze op een voetstuk had geplaatst en zo geen ruimte liet voor het gegeven dat ook zij onderweg zijn en zich met vallen en opstaan inzetten om woord en daad bij elkaar te brengen. Ik realiseerde me uiteindelijk dat mijn teleurstelling niets weg nam van het vele dat ik ook van hen leerde.
En als ik het uiteindelijk samenvat is mijn belangrijkste leraar Het Leven.
Beter verwoorden dan Hasan al-Basri kan ik het niet. Daarom geef ik hier met plezier zijn verhaal daarover. Dat het een inspiratie mag zijn om het leven als een voortdurende school te ervaren en ‘de bevrijding te zien van ‘lerend leven’.
Hasan al-Basri en zijn leraren.
Hasan Al Basri was een soefi meester. Hij leefde in de 7e en de 8e eeuw (642-728).
Toen Hasan tussen zijn leerlingen op zijn bed zijn laatste uren doorbracht, stelde één van zijn leerlingen hem een vraag.
De vraag luidde: ‘Meester, vertel ons: wie waren uw leermeesters???’
Hasan Al Basri antwoordde rustig: ‘Dat waren er honderden, maar drie zijn er die ik jullie wil noemen.
De eerste die ik je noem is een gastvrije man bij wie ik een tijdje logeerde. De man was Dief van beroep– en hij was moslim’, voegde Hasan toe, ‘zoals de meeste dieven moslim zijn. Iedere nacht trok hij er op uit en kwam hij onverrichter zake terug: mopperend stapte hij binnen: Weer niet, weer niet, maar morgen zal het beter gaan!’
De Soefi-meester vervolgde:
‘De tweede leraar die ik jullie wil noemen is een hond. Ik kwam op een wandeling bij een meer en zag een hond naar het water toe rennen. Bij de rand van het water aangekomen verstrakte de hond en keerde terug. De hond was duidelijk dorstig en steeds nadat hij zich had teruggetrokken, rende hij weer terug naar de rand van het strakke wateroppervlak –door zijn dorst gestuurd. Tot hij uiteindelijk in het water hapte, door zijn spiegelbeeld heen.
‘En tenslotte’ zo vervolgde Hasan Al Basri ‘vertel ik jullie van mijn derde leraar die ik niet onvernoemd wil laten.
Het gaat om een jongetje dat in de rij stond voor een moskee. Met een brandende kaars in de hand wachtte hij zijn beurt af om de moskee binnen te gaan.
Ik stapte op de jongen af en vroeg hem wijzend op de kaars: “waar komt het licht vandaan?” De jongen keek mij even verbaasd en ongelovig aan. Toen blies hij de kaars uit en vroeg mij: “Waar is het licht naar toe?”.
-De eerste leraar liet mij zien wat doorzetten is, steeds opnieuw proberen… Maar ook confronteerde hij me met mijn eigen beperkte oordelen over de ‘juiste’ weg.
Want ik had wel te maken met een dief…
-De tweede liet me zien wat moed is: de hond overwon zijn angst – in dit geval voor zijn eigen spiegelbeeld- om te kunnen doen wat nodig was: zijn dorst lessen. Het eigen spiegelbeeld staat ook voor de soms heftige beproevingen die het leven ons brengt en die we liever niet onder ogen zouden komen.
-De derde leraar – de jongen- liet me nederigheid zien. Met mijn kennis kon ik uitleggen waar het vuur vandaan zou komen. De jongen was helemaal niet met kennis bezig en pareerde mijn ‘wijsheid’ door het uitblazen van de kaars.”
En zo kun je kijken naar veel, misschien alles, dat je over komt. Wat kan ik leren van deze situatie, hoe gebruik ik het dagelijkse om me te ontwikkelen? Van de één leer je dit, van de ander dat. En als je later terugkijkt zie je weer nieuwe aspecten van dezelfde gebeurtenis.
Uiteindelijk is het eenvoudig en allemaal gewoon te ervaren. Zo sluit ik af met de woorden van Johan Cruijff: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt.’
Oefening:
1.-Wie of wat beschouw jij als je belangrijkste leraar op dit moment?
Je kunt de naam van de leraar op een kaartje schrijven dat je op een voor jou zichtbare plek bij je hebt, voor in ieder geval 1 week.
2.-Vervolgens stel je jezelf deze week iedere dag de volgende vraag:
-Van welke gebeurtenis(sen) vandaag leer ik?
Neem vervolgens de tijd om op te schrijven:
a. ‘Ik ben dankbaar voor …’ beschrijf je ervaring…
b. ‘Deze ervaring leerde me…’ beschrijf wat de ervaring je bracht…
c. Sluit af met:
‘Ik vertrouw erop dat deze ervaring me helpt een liefde vol leven te leiden.’
Van harte hoop ik dat de oefening je helpt dichtbij je inspiratie te zijn!
Hier vind je separaat het verhaal ‘Hasan al Basri en zijn leraren’ opgevangen in de kring van Osho Shree Rajneesh en op andere plekken. Vrij her-woord in het licht van universele zingeving, Jan Weeda.
Als deze blog / dit verhaal inspireert en elders bij kan dragen: fijn als je het deelt. Het helpt ons in ons werk als je dan de bron -onze site en blogs- vermeldt.