Alle ruimte die je nodig hebt…
Ruimte geven is ruimte ontvangen…
Onze hersenen zijn voorgeprogrammeerd op gevaren, bedreigingen en tekort. Zo zijn onze primaire reacties gericht op overleven, Vechten of Vluchten. Dat is niet goed of slecht, het is een gegeven. Zoals neuroloog Sitskoorn eens zei: ‘Onze hersenen lopen achter bij wat in de samenleving nodig is: verbinding, samenwerking en vertrouwen…’ daarin kunnen we ons trainen door een gedeelte in de hersenen – de prefrontale cortex- te activeren. Onze eerste gedachten en reacties komen voort uit de overlevingsreflex. We denken in ‘te kort’ in plaats van ons de overvloed te realiseren die er vaak is. De oefening is: waarnemen dat dat gebeurt en het laten, het niet vertalen in automatische reactie. Onze automatische reacties ontnemen ons vrijheid en ruimte. Ze brengen ons op plekken waar we liever niet zijn: in stress, onrust en gevecht met de werkelijkheid.
Als we het over ‘ruimte’ hebben denken we al snel aan begrenzen, aan wat je belemmert, in de wegstaat.
Je wil je grenzen ’bewaken’- er dreigt blijkbaar een aanval. Veel therapieën en coaches richten zich op ‘je grenzen leren stellen’. Wellicht is dat behulpzaam af en toe, maar het activeert ook direct je ‘reptielenbrein’, het gaat uit van strijd, er moet iets bewaakt, bevochten. En dat geeft geen ruimte maar het beperkt je vrijheid.
Dat is waarom het zinvol is aandacht te geven aan ‘ruimte’, een positieve term voor de mogelijkheden die je in je leven hebt/ voelt/ krijgt.
Als je je beperkt voelt, kijk dan eens naar welke ruimte je wèl hebt, naar wat wel kan. Kijk ook naar de belemmeringen die jezelf opwerpt door je reactie op je feitelijke toestand, je omgeving, de mensen om je heen. Wees je bewust van je automatische reflex: je bedreigd voelen-, en wijs niet naar buiten. En oefen je in dankbaarheid.
Het is zinvol jezelf te bevragen: Wat betekent ruimte voor me, heb ik de ruimte die ik graag zou hebben, kan ik ruimte maken, kan ik ruimte geven, wat belemmert me…?
Met het bewustzijn van het antwoord op deze vragen kun je je intentie woorden geven, bijvoorbeeld in een affirmatie (zie de oefening onderaan deze blog). Daarbij kun je je de volgende zinnen herinneren.
-Het gevecht tegen dat ’t anders moet zijn dan ’t is, belemmert je ruimte.
-Ken je capaciteiten en vraag niet wat je niet kunt.
-Ken de mogelijkheden van je omgeving en neem niet wat anderen pijn doet.
-Aanvaard wat je omgeving toelaat in vrede.
-Ruimte die de ruimte van anderen beperkt is geen ruimte,
bezit en macht ’ten koste van’ zijn dan in het spel.
-Neem verantwoording, stop je aandacht te versnipperen.
-Aanvaard je situatie volledig als het uitgangspunt voor dat wat je wilt veranderen.
Soms zijn we zo gevangen in ons beeld van hoe de werkelijkheid zou moeten zijn, dat we niet zien dat ook in de ruimte die er hier en nu is, alle kleuren van de regenboog beschikbaar zijn.
(foto)
In wat we oefenen zitten veel paradoxen. Een grote paradox in de boeddhistische psychologie is:
‘door te werkelijkheid van dit moment te aanvaarden zoals die is, komt ruimte vrij, energie, om met een positief beeld en dankbaar bij te dragen aan verbetering van onze situatie.’ Dus: aanvaarden is het begin van verandering. Vervolgens een 2e paradox: door ons in te spannen leren we ontspannen…
We brengen de overlevingsreflex tot rust door malende gedachten te stoppen. En dat doe je door je in te spannen, door je te concentreren, door je primaire gedachten niet de vrije loop te laten.
(samatha). Via deze inspanning leren we ontspannen: de vrijheid van volledig toelaten wat is zonder er ook maar iets mee te hoeven doen. (vipassana) Je laat toe wat komt, zonder je daardoor te laten bepalen: het is een gedachte, het is een stemming…, het is allemaal van voorbijgaande aard.
We denken dat we beperkt zijn, dat ruimte bevochten moet worden… de derde paradox die ik wil noemen is tenslotte deze: Zodra we geven wat we zelf graag hebben maken we ruimte om zelf te ontvangen.
Zo realiseer je je: ‘Ruimte geven is ook ruimte ontvangen is, het is de ruimte van ruimhartigheid’.
Oefening: maak een affirmatie op het thema ‘ruimte’.
Met een affirmatie formuleer je een intentie of wens alsof je deze al hebt gerealiseerd. Het is zinvol de affirmatie bijvoorbeeld op een kaart op je tafel te zetten zodat je er regelmatig aan je intentie/ gewenste attitude wordt herinnerd. Laat de kaart staan zolang de tekst je helpt, en in ieder geval 7 dagen.
Hieronder geef ik een aantal voorbeelden. Wellicht zit er een bruikbare formulering voor je bij, wellicht helpt het ook je eigen woorden daaraan te geven.
-Dankbaar ontvang ik de ruimte om te (in mijn) leven.
-Ik geef mezelf ruimte door niet langer te vechten tegen de werkelijkheid zoals die is.
-Dankbaar en met aandacht geef ik ruimte aan de mensen om me heen.
-Ruimte geven is ruimte ontvangen, het is de ruimte van ruimhartigheid.
-Ik geef mezelf ruimte door prioriteit te geven aan wat er voor mij toedoet.
-Ruimte die ik niet heb kan ik niet geven, mijn wens dat jij alle ruimte vindt die je nodig hebt altijd.
Van harte hoop ik dat deze oefening een bijdrage is op je pad!
reacties: janweeda@hetnet.nl
foto: Else Bajeux.