over Strijd, Vrede en Vrijheid
‘ Vaincu peut être, soumis jamais’ lees ik op de plaquette in de poort van de abdij als ik na een retraite naar huis fiets… ‘Misschien overwonnen, onderworpen nooit’. Wat een krachtige bemoediging, herkenning ook. En wat in mij, in jou, is het dan dat nooit wordt overwonnen?
Onderweg in de stilte neem ik de boodschap mee… De plaquette memoreert oorlog. Weersta ik de verleiding van vechten, van strijd als ik in onvrede ben, onvrede met ‘de wereld’, onvrede met mezelf? Ik weet dat strijd, oorlog, alleen verliezers kent, herinner ik me dat tijdig?* Kan ik de strijd zien zonder me er in te verliezen?
Strijd of vrede…
De weg is niet: van Oorlog naar Vrede. De weg gaat voorbíj het gevecht, van Onvrede naar Vrede. Innerlijke Vrede, dat is het wat niet wordt overwonnen en wat altijd opnieuw kan worden opgezocht. En daarvoor gaat de weg niet naar het slagveld maar naar binnen…
Innerlijke vrede begint bij inzicht in oorzaken van onvrede, en wat zich in mij manifesteert kan geleefd of onderzocht en gelaten worden… hoe ik reageer is altijd mijn keuze: ‘overwonnen nooit’, en daar valt vrede samen met vrijheid, de vrijheid te kunnen kiezen.**
Voorbeelden…
Zo lezend lijkt het wellicht onwaarschijnlijk dat wat zich in ons persoonlijk afspeelt, ook een patroon is dat we kunnen herkennen op grote schaal, bij grote machthebbers. Toch is de bron van strijd en oorlog per saldo angst zoals hierboven beschreven, het oogmerk is de eigen overtuiging op te leggen, de macht, invloed en het bezit te vergroten.
Waar komt onvrede vandaan, wat brengt ons van onvrede naar strijd?Of het conflict nu groot of klein is, innerlijk, met je omgeving of in de wereld…
altijd zal je angst kunnen herkennen als een oorzaak, als drijfveer.
Denk aan:
-Angst voor het onbekende, een voedingsbodem voor uitsluiten, wakkert aan tot controleren en najagen van macht.
-Angst voor te kort is een voedingsbodem voor gretigheid en najagen van bezit.
-Angst voor pijn, een voedingsbodem wegkijken en voor het najagen van genot.
Er is ongerustheid iets te missen, strijd tegen de werkelijkheid. Onze overlevingsreflex wordt aangesproken, we voelen ons bedreigd en slachtoffer, we zoeken schuldigen voor onze onvrede.
Denk bij onvrede ook aan het wonderlijk fenomeen van het menselijk verlangen naar verandering en de natuurlijke weerstand tegen de veranderingen die het leven zelf brengt.
We worden automatisch gestuurd door: voorkeur, afkeer en ongeïnteresseerdheid of onwetendheid, in het boeddhisme aangeduid met de 3 vergiften.
Een even prachtig als pijnlijk voorbeeld
van kinderlijke primaire reacties zagen we in de zomer van 2024 in Korea.
Zuid-Koreaanse activisten dropten flyers met kritiek op het Noord-Koreaanse regime boven Noord-Korea. Dat land stuurde ballonnen met onder meer mest erin naar het Zuiden.
Zuid-Korea hervatte vervolgens de luidsprekerpropaganda die het land in 2018 had opgeschort. Via enorme luidsprekers waren onder meer nieuwsuitzendingen te horen, informatie over democratie en populaire Koreaanse popmuziek. De uitzendingen waren tot op twintig kilometer van de grens te horen. “De maatregelen sturen een boodschap van hoop en licht naar de troepen en het volk van het noorden”, aldus de Zuid-Koreaanse veiligheidsraad.
De reactie van de invloedrijke zus van Kim Jong-un werd vergezeld door zo’n driehonderd nieuwe ballonnen met afval richting Zuid Korea.***
Dit is uitvergroot wat ook kan gebeuren op persoonlijk niveau… één klap en nog één…
geen overleg, geen onderzoek naar sturende angsten, emoties en het eigen gelijk zien als feit.
Een voedend voorbeeld van herstel van vrede,
met behulp van rust, respect, ruimte en vermogen van de natuur…
In Satuloka India was de eerste school van de Oneness Univesity gevestigd. Op de locatie waren ook aardig wat slangen te vinden. De school groeide traag en nam steeds meer terrein in beslag. En met het groeien van de school trok de slangenpopulatie zich geleidelijk en als vanzelfsprekend terug. Er was een ‘vredig samenleven’ in goede balans. Op een dag viel echter op dat het aantal slangen toenam, het werden er meer en meer, de balans leek verstoord. Op zoek naar een mogelijke oorzaak vroeg de schoolleiding leerlingen en leraren of iemand soms slangen had gedood. Uiteindelijk kwamen ze terecht bij een nieuwe tuinman, verantwoordelijk voor het onderhoud van het terrein: ‘ Ja, ja, natuurlijk voor onze veiligheid doodde ik een aantal weken terug slangen, ik zag geen andere mogelijkheid’.
Hier lag de bron van de toegenomen slangen populatie. De slangen wisten zich bedreigd, en de natuurlijke reactie van alles dat leeft is -om voortleven van de soort veilig te stellen- voortplanten!
Er werden geen slangen meer gedood. En hoewel er veel waren, ze lieten ze in vrede leven. Langzaam maar zeker nam het aantal slangen af, de balans van ‘leven en laten leven’ herstelde zich. Voor de verdere groei van de school werd uitgeweken naar een andere locatie.
Ons herstellend vermogen, en dat van de natuur, door respect en ruimte geven, en reagerend uit wijsheid is ongelooflijk… ook al is het resultaat niet altijd wat je aanvankelijk beoogde.
Een weg van onvrede naar vrede is kijken met de bril van ‘de wijsheid van imperfectie’.
Immers niets is perfect in de zin van dat het overeenkomt met ieders overtuiging en verlangen. De weg is ons te verzoenen met verschillen, glimlachen om diversiteit en die durven laten zijn… Glimlachen ook om de eigen imperfectie, wetend dat je niet altijd bent wie en wat je wilt zijn, glimlachen ook om de kinderlijke angsten.
Daar vind je innerlijke vrede en vrijheid, en vrede met elkaar. Vrede die beperking van de ander betekent is immers geen vrede, het is hoogstens een wapenstilstand.
Collectieve vrede is leeg, want in die vrede mag alles zijn, zonder voorkeur, afkeer of discriminatie. Het bevat jouw inspiratie, concepten en talenten en die van mij. Het bevat geen waarheid, is daarmee ruimte -vol ledig- met wat zich maar voordoet, voor elk verschijnsel, iedere vorm, het is leven en laten leven in betrokkenheid en verwondering.
Het is een veilige ruimte met respect voor ieders vrijheid, waar we ontspannen in de beweeglijkheid van het leven, elk met eigen doelen en talenten…
Zo te geraken in het veld waar alles mag zijn en aandacht krijgt. Niet langer de slaaf van onze patronen, want er is altijd een keuze: ‘Misschien overwonnen, onderworpen nooit’… een mooie weg gewenst!
Oefen
1. sta stil bij waar jij in gevecht/ strijd bent/komt: schrijf het zo precies mogelijk
2. Wat is je verwachting (van de situatie, van de ander in deze?)
3. Wat doet verwachting met je? (rust, onrust, boos, blij)
Herinner je:
Geef me de moed te veranderen wat ik kan veranderen,
De rust te aanvaarden wat ik niet kan veranderen,
en de wijsheid om de twee van elkaar te onderscheiden.
4.Wat kun je doen in de situatie die je beschreef?
en Wat heb je nodig om dat werkelijk te doen?
5.Wat is buiten je invloed,
en wat helpt je aanvaarden?
Bemoediging: Ik zie mijn neiging een klap terug te geven als ik ervaar een klap te krijgen.
Ik glimlach om mijn reactie en neem de ruimte om tot een wijze respons te komen.
Oneliners
—Wie zijn droom wil verwezenlijken moet eerst wakker worden.
—Oorlog kent alleen verliezers.*
— Als oorlog het probleem is, dan is het niet de oplossing
—Strijd voor vrede, contradictio interminis Vrede is geen strijd
—Er is geen weg naar vrede, vrede is de weg Gandhi
—Vrede in jezelf, vrede in de wereld Thich Nhat Hanh
Als de samenvatting van deze lezing inspireert en elders bij kan dragen: fijn als je het deelt. Het helpt ons in ons werk als je dan de bron -onze site en blogs- vermeldt. contact: janweeda@hetnet.nl
Lees ook: over Onmacht en destructieve Emoties BLOG
Ga terug naar Blogs.
Verslagen overwinnaar
eenzaam, in vermeende vrijheid,
op het slagveld tussen duizend doden-
verslagen staat de overwinnaar,
rusten zij in vrede,
is hij vanbinnen dood.
Jan Weeda *
bij ‘de verslagen overwinnaar’
van Oswald Wenckebach, Kröller Müller
.*gedicht Jan
.**lees ‘De keuze’, Edith Eger
.*** Bron IJmuider courant 10.06.2024
Foto 1. Plaquette Abdij Postel. JW
Foto 2. Vrede in jezelf, vrede in de wereld, Thich Nhat Hanh.
Foto 3. Ballonnen. Pixabay 40-1373161_1920
Foto 4. Slang. Marcel Langthim Pixabay
Foto 5. ‘de verslagen overwinnaar’Jan Weeda